Son dönemde gündeme gelen elektronik seçim sistemi birçok tartışmayı da beraberinde getirdi. Elektronik seçim sisteminin Türkiye’de uygulanabilirliği ortalığı karıştırdı. Ayrıca bu sistemle ilgili bilgiler de araştırılmaya başlandı.
Elektronik seçim, ülkelerde yapılan seçimlerde vatandaşların elektronik cihazlar aracılığıyla oy kullandıkları bir sistemdir. 1964’ten beri kullanılmaktadır (ilk olarak ABD’de delikli kartlarla) Elektronik seçim sisteminde oylama şu şekilde yapılır:
Delikli Kartlar
Optik Oylama
internet telefonu
Kiosk (Avrupa’da gazete benzeri ürünlerin satıldığı kiosk)
mobil cihazlar
Bu sistemde seçmen, kağıt oy pusulası yerine e-seçim sistemindeki sandıklarla aynı işlemi yapacak şekilde tasarlanmıştır.
ELEKTRONİK SEÇİMİN AMACI
Elektronik seçimin temel amacı hızlı sonuç almak ve maliyetleri düşürmektir. Bu sistem oyların değiştirilmesini veya hileli oy kullanılmasını engelleyebilecek bir uygulamadır.
ELEKTRONİK OY SİSTEMİ
Elektronik oylama sisteminde çeşitli sistemler kullanılmaktadır. En çok kullanılanlar şunlardır:
Doğrudan Kayıt Sistemi(E-seçimlerde en çok kullanılan yöntemdir. Arayüzleri ATM gibidir. Oy verdikten sonra seçmen anlık bilgi verir ve anında sayım işlemini gerçekleştirir.)
İşaret Tanıma (Optik) Sistemi (Bu sistemde seçmen oyunu kullandıktan sonra sandığa koyar. Daha sonra sistem pusulayı kabul ettiğinde yasal süreç başlar.)
Delikli Kart Sistemi(Bu sistemde kartlar vardır ve seçmenler seçimleri doğrultusunda kartlarını yumruklayarak oylarını kullanırlar.)
Çevrimiçi Oylama(Online oylamada semen online oy kullanır. Belirli parametrelerle çalışan bu sistem tarafından belirlenen arayüze giren seçmenin kimliği kontrol edilir.)
HANGİ AVANTAJLARI SAĞLAR?
Geçersiz oy riskini ortadan kaldırır.
En hızlı sonuçlar alınır.
Seçim hileleri en aza indirildi.
Engelli seçmenler daha rahat oy kullanıyor.
Kimsenin itiraz edemeyeceği bir sistemdir.
DEZAVANTAJLARI NELERDİR?
yazılım sorunları
Hacklenme riski
siber saldırı
Hatalı sonuç riski
Makinelerde arıza riski
Gizlilik sorunu
ELEKTRONİK SEÇİM HANGİ ÜLKELERDE YAPILIR?
İsviçre
Amerika Birleşik Devletleri
Fransa
Estonya
Brezilya
Kanada
Hindistan
TÜRKİYE’DE ELEKTRONİK SEÇİM UYGULANACAK MI?
YSK Başkanı Ahmet Yener, yasal düzenlemenin yapılması halinde siyasi partilerin meclisteki temsilcileriyle gerekli konuşmaların yapılacağını bildirdi. Elektronik seçim sistemine geçişin hayata geçeceğini söyledi.
Ahmet Yener, elektronik seçim sistemi için 2028’e işaret etti.
